دبی چرا؟ به جواهرده بیایید!
(توماس اردبرینک، خبرنگار هلندی)
تلفن او زنگ میزند. خانمی است از تهران که با ۲۵ میلیون تومان (۱۷ هزار و ۵۰۰ یورو) میخواهد قطعه زمینی در اینجا بخرد. طاهرینژاد میگوید: «اصلاً فراموشش کنید. پایینترین قیمتی که داریم ۴۵ میلیون تومان (۳۱ و ۵۰۰ یورو) است.»
این عنوان مقالهای است نوشته توماس اردبرینک، خبرنگار دائمی روزنامه «ان.آر.سی» هلند در ایران که در شماره ۱۵ ژوییه این روزنامه منتشر شد.
در این مقاله که در مورد روستای جواهرده رامسر در شمال ایران است و در قالب یک سری مقاله تابستانی مربوط به اقتصاد روستایی در این روزنامه نوشته شده میخوانیم:
ایران به سرعت در حال تغییر از یک جامعه کشاورزی به یک جامعه شهرنشین است. در ایران روستاها خالی میشوند ولی روستای جواهرده با این روند مخالفت میکند و خواهان مهاجر تازه است. اما ماهیت ده هم البته در حال تغییر است.
صالح موسوی جنتی (۳۸ ساله) یک روحانی شیعه اهل جواهرده بر روی ایوان مسجد روستا ایستاده است. او راهی طولانی در درهای سرسبز در یکی از کمرکشهای رشتهکوه البرز در کنار دریای خزر را طی کرده تا به این روستای ۱۰ هزار نفری (چهار هزار خانواری) برسد.
به پایین که نگاه کنی پتویی از ابر را میبینی که راه نگاه به دریا را بسته است. در بالا قلههای عریان کوه در زمینه آبی آسمان سر برافراشتهاند. پرندهها میخوانند و نسیم تابستانی از فراز سبزهزار به سوی مسجد میوزد.موسوی جنتی میگوید: «از سال پیش چند راه آسفالته، برق و تلفن برای ده فراهم شده. پیشرفت جواهرده باید ادامه پیدا کند. توقف به معنی پسرفت است.» او بدون اینکه شوخی کند ادامه میدهد: «خوب میشود اگر برای اینترنت خیلی پرسرعت به تمام روستا فیبر نوری کشیده بشود.»
او ۱۲ سال است که پیشنماز روستای جواهرده است. او میگوید: «روستای ما را تا مکه هم میشناسند. از همه دنیا در اینجا بازدیدکننده داریم.»
گردشگرهایی که از راه پر پیچ و خم دره به سوی جواهرده میرانند در راه با پارچهنوشتههایی با این مضمون مواجه میشوند: «دبی چرا؟ بیایید به جواهرده!»
محلیها میگویند هر چه حضور بیشتر غیرمحلیها در روستا بیشتر بشود عمر روستا هم بیشتر خواهد شد. خیلی از روستاهای حاشیه دریای خزر به خاطر مهاجرت به شهرها دارند خالی از سکنه میشوند.
از ۱۰ سال پیش، رسماً در ایران تعداد شهرنشینها بیشتر از تعداد روستانشینان شده است. کلانشهر تهران با ۱۲ میلیون جمعیت هر روز شلوغتر میشود. این شهر در سال ۱۹۷۹ یعنی سال انقلاب چهار میلیون نفر جمعیت داشت.
خیلی از روستاهای مناطق پیرامون دریای خزر راههای خوبی ندارند، بیکاری در آنها غوغا میکند و کودکان اگر بخواهند از دیپلم بالاتر بروند باید به شهرها مهاجرت کنند. اما جواهرده جلوی این روند مقاومت میکند. حتی اگر قرار باشد ماهیتش را کاملاً عوض کند.
مظاهر عزیزی، دهیار جواهرده میگوید: الان مشغول طرح ایجاد پیست اسکی برای روستا هستیم تا بتوانیم در زمستان هم جلب گردشگر کنیم. او میگوید: «بیرون را نگاه کنید. این راه سال پیش هنوز شنی بود. الان آسفالت شده.»این دهیار برای روستای خود یک طرح توسعه تهیه کرده است. ساختوساز در جواهرده باید گسترش پیدا کند، لوله گاز باید به اینجا بیاید، هتل دوم هم باید افتتاح شود و قسمتی از منطقه طبیعی باید منطقه مسکونی بشود. او میگوید: «در محله ویژهای میخواهیم هویت سنتی روستا حفظ کنیم.»
در حال حاضر بیشتر ساخت و ساز در روستا بیبرنامه و درهم است. مجتمعهای آپارتمانی با شیروانیهای تیز نارنجی و رستورانهایی با دیوارهای زرد و صورتی در وسط خانههای چوبی قدیمی نشستهاند. سلیقهها فرق دارد ولی در جواهرده هر کس هر کار خواسته کرده است.
محمود طاهرینژاد، صاحب دفتر معاملات ملکی محل میگوید که این روستا شدیداً تغییر کرده است. تا چند سال پیش خیابانهای جواهرده محل رفتوآمد گاو و بز بود و الان ماشینهای لوکس در آن می رانند و ویلاسازی در جریان است.
تلفن او زنگ میزند. خانمی است از تهران که با ۲۵ میلیون تومان (۱۷ هزار و ۵۰۰ یورو) میخواهد قطعه زمینی در اینجا بخرد. طاهرینژاد میگوید: «اصلاً فراموشش کنید. پایینترین قیمتی که داریم ۴۵ میلیون تومان (۳۱ و ۵۰۰ یورو) است.»
او توضیح میدهد که با هجوم ویلانشینان در جواهرده، جو خودمانی و دوستانه روستا عوض شده و افزایش قیمتها باعث شده که جوانان ده دیگر نتوانند در روستای خودشان خانه بخرند. طاهرینژاد میگوید: «در اصل برای اینکه بتوانی اینجا در ده زندگی کنی، باید در شهر پول در بیاوری.»
امسال استاندار مازندران تصمیم گرفت تا از گلهچرانی اطراف جواهرده جلوگیری کند و زمینهای اطراف را تبدیل به زمین کشاورزی کند. خیلی از جوانها از طریق چوپانی گاو و گوسفند گذران زندگی میکردند. در پی این تصمیم هزاران حیوان امسال کشتار شدند. در حال حاضر ۹ کشتارگاه در روستا فعالیت دارد.
امسال در روستا فراوانی گوشت ارزان است ولی با پایان یافتن گلهداری ساکنان میگویند که از سال دیگر معلوم نیست وضع گوشت منطقه چه بشود.
آدمیان هزاران سال است که در دامنههای سرسبز پیرامون جواهرده زندگی میکنند. پیروان آیین زرتشت، دین رسمی شاهنشاهی کهن ایران در این منطقه چندین آتشکده داشتند.
موسوی جنتی میگوید: «ما نباید به گذشته نگاه کنیم. دنیا در سالهای اخیر جهشهای بزرگی در فناوری کرده است. جواهرده هم نباید دست روی دست بگذارد وگرنه مردم از اینجا میروند.»