مهندسی علوم و صنایع غذایی و توسعه پایدار(مریسا ساکتی)
---
جوامع انسانی در مسیر دست یابی به توسعه پایدار همواره با انواع و اقسام نیازها روبرو بوده و برای رفع نیازهای مورد نظرشان می بایست راه کارهای مختلفی را اتخاذ کنند تا موفق به نتیجه گیری درست گردند.
هر چند سیر تکاملی و رشد انسانها برای رسیدن به شرایط مطلوب تا دوره ای که ما در آن قرار داریم چشمگیر بوده اما نگرانی برای برخورد با انواع بحران ها مسئله ای است که امروزه همه کشورهای جهان مشغول حل آنها هستند.
در میان همه نیازهای بشری، نیاز روز افزون جامعه به غذا و رشد بی رویه جمعیت و کاهش منابع غذایی، یکی از مهمترین مسائلی است که توجه دولتمردان، اندیشمندان و محققان را به خود معطوف داشته است. در این راستا، لزوم استفاده بهینه از منابع غذایی موجود و به کارگیری روشهای مطلوب نگه داری و جلوگیری از ضایعات بی رویه محصولات کشاورزی، تأمین منابع جدید غذایی، بسته بندی مناسب به منظور حفظ و بهبود کیفیت محصولات و ...، از جمله مواردی است که اهمیت آن بر هیچ کس پوشیده نیست. علاوه بر این، رشد و توسعه جوامع و پیشرفت علوم و صنعت، سبب پیدایش عادات و سبک های نوین غذایی شده، به گونه ای که نیاز به تنوع محصولات و پیدایش فرآورده های جدید غذایی و کمک غذایی به شکل روز افزونی احساس می گردد. بدین سبب رابطه مستقیم رشته صنایع غذایی با سلامت مردم و توجه خاص دولت و مردم به کمیت و کیفیت غذایی جامعه و ایجاد کارخانجات جدید صنایع غذایی و ...، همگی دلایل بارزی هستند که اهمیت صنایع غذایی را نشان می دهند.
صنایع غذایی به طور کلی به علوم و صنایعی اطلاق می شود که طی آن مواد خام غذایی گیاهی و حیوانی، تولید، برداشت و فرآوری شده، برای مصرف آماده می گردد و از طرفی، رشد بی رویه جمعیت همراه با کاهش منابع غذایی، اهمیت به کارگیری روشهای علمی موثر برای افزایش تولید محصولات کشاورزی و دامی، بهبود کیفیت و کاهش ضایعات این محصولات را آشکار می سازد و دست یابی به این اهداف تنها با بهره گیری از معلومات و تجربیات مهندسان صنایع غذایی میسر است.
فارغ التحصیلان رشته مهندسی علوم و صنایع غذایی پس از پایان تحصیلات، بر اساس تواناییهای فردی و علمی خود، اغلب مسوولیتهای متفاوتی نظیر: مدیریت تولید کارخانجات لیت فنی، مسوولیت آزمایشگاهها، انجام فعالیت های تحقیقاتی برای بهبود کیفیت تولیدات غذایی، ساخت محصولات جدید، افزایش تولید، کاهش ضایعات، بسته بندی و ... ارائه مشاوره علمی به واحدهای تولیدی و فعالیتهای دیگر را بر عهده می گیرند. بدیهی است که نقش متخصصان این رشته در جلوگیری از اتلاف سرمایه های ملی، با کاهش ضایعات کشاورزی از طریق تبدیل آنها به فرآورده های غذایی مطلوب و مورد تأیید استانداردهای جهانی و ارزآوری از طریق صادرات این محصولات بر هیچ کس پوشیده نیست.
علاوه بر مواردی که ذکر گردید، ایجاد زمینه های مساعد برای شناسایی مواد غذایی مناسب برای هر منطقه از طریق بوجود آوردن فضای علمی و تجربی مفید مابین همه رشته های مرتبط با موضوع می تواند سلامتی جسمی و روحی افراد را تحت تاثیر مستقیم قرار دهد که این نتایج در داشتن جامعه ای سالم برای رسیدن به توسعه پایدار نقش اولیه را ایفا می نماید.
روند رو به رشد تکنیک های تهیه و فراوری غذا در جهان برای پاسخگویی هر چه بهتر به نیازهای تغذیه ای مردم، ما را موظف می سازد تا در بکارگیری دانش ها برای تهیه طرح و برنامه های قوی تر کوشش بیشتری داشته باشیم و عملیات اجرایی کارخانجات مواد غذایی را بهبود بخشیم.
با توجه به اینکه مواد اولیه خوراک ها از محصولات کشاورزی، دامی و آبزیان تهیه می گردند، توجه بیشتر به روشهای کارآمد تولیدی برای داشتن مواد اولیه سالم تر و دارای ارزش افزوده بیشتر نیز گام موثری را در این جهت تعریف می کند.
در هر حال اگر قرار است که همه افراد جامعه با بهره مندی از تخصص های مختلف و متنوع بطور جمعی در راه رسیدن به توسعه پایدار تلاش نمایند، شرط نخست تضمین موفقیت آنها همانا می تواند سلامت جسمی و روحی آنها باشد که زیرساخت آن تغذیه سالم است.
بنابراین می توان مدعی شد که فارغ التحصیلان و مهندسان علوم و صنایع غذایی، نقش ارزنده ای در مسیر رسیدن به توسعه پایدار کشور را دارا می باشند و این نقش با توجه به توضیحاتی که ارائه داده ایم انکار ناپذیر است.
مریسا ساکتی